Hertogdom Brabant, Boot van Velthem

BOOT van VELTHEM (uitgestorven)
Wapen: van goud (= geel) waarop een gaand hert (dus niet springend of op zijn achterpoten staand) in natuurlijk kleur, met een schildhoofd (= bovenste strook van ongeveer 1/3 van het schild) van azuur (= blauw), beladen met drie zespuntige sterren van goud (= geel).

Het schild overtopt (= er boven staand) door een kroon met vijf bladen. Schildhouders: twee leeuwen van goud, getongd van keel (= rood).

Het geslacht is afkomstig uit het Hertogdom Brabant (Breda), die zich vestigde in Antwerpen in de 16e eeuw.

Transcriptie van het originele stuk

Oorkondes: op 29 maart 1642, verlening van de titel van Ridder van het Heilige Roomse Rijk (der Duitse Natie) door keizer Ferdinand.Op 5 februari 1648, verlening van de titel van Ridder door koning Philips III (van Spanje of Frankrijk; zie: P. JANSSENS, De evulotie van de Belgische adel sinds de late Middeleeuwen, 1998). Op 9 mei 1783, verlening van de titel van Graaf van Velthem door keizer Jozef II (van Oostenrijk; idem). Op 16 maart 1816, erkenning van adeldom voor Karel Hendrik Gelein Boot, ingeschreven (1) in de Ridderorde (2) van Antwerpen, met de titel van Graaf van Velthem, overdraagbaar volgens mannelijk eerstgeboorterecht (3) (volledigheidshalve: door Koning Willem I van het koninkrijk der Nederlanden).

Verklaring van bovenstaande 3 termen:
1. bij de oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden moesten alle families die van adel geweest waren (door de Franse Revolutie afgeschaft) zich opnieuw laten ‘registreren’.
2. equestre = ruiter, vergelijk: statue equestre = ruiterstandbeeld, hier allicht in de betekenis van de vereniging van edellieden van de provincie Antwerpen.
3. d.w.z. in elke generatie erft alleen de eerstgeboren zoon de titel van graaf; er zijn andere verleningen mogelijk waarbij alle kinderen (zonen en dochters) de titel van graaf/gravin mogen dragen (alle afstammelingen dus) of nog anders: ‘ten persoonlijke titel’, d.w.z. alleen die ene persoon is graaf, de titel wordt niet geërfd door een van zijn kinderen (maar die zijn wel van adel).

De familiewapens

In de Encyclopedie Armorial Gen. Rietstap staat het wapen van de familie Boot van Velthem vermeld als enkel wapen (zonder wapendrager of helmfiguur) met gaand hert in natuurlijke kleur of blank op een gouden schild, gekopt door een balk van azuur, dragende drie vijfpuntige staande (derhalve op twee punten) gouden sterren (zespuntige sterren werden vooral gebruikt door brouwers).

Het wapen van deze familie Boot doet vermoeden dat zij afstammen van de Dordse Booten, dit word bevestigd door wat over hem in de “Annuaire de la noblesse de belgique, 29, 1875, blz. 59” staat geschreven.

Helaas is niet te achterhalen waar de schrijver zijn informatie vandaan heeft gehaald want aan bronvermelding deed hij niet.

Michiel Boot is geboren in het jaar 1566, waarschijnlijk in “TerHeijden” en overleed op 15 juli 1619 te Antwerpen. Op 9 jarige leeftijd is zijn vader overleden en werd oa. zijn oom Anton Boot tot voogd benoemd. Als universeel erfgenaam van zijn oom Anton kwam hij aan het hoofd te staan van een groot imperium . In de jaren 1594-1595 was hij eigenaar geworden van het hof “Sombeke” te Wommelgem. Door deze koop werd hij heer van Sombeke genoemd. Zijn zoon Carolus Franciscus voerde de titel “heer van Sombeke, Velthem en Corbece” .

In 1783 zou een nakomeling door Keizer Jozef II in de Adelstand worden verheven, Carolus Hendricus Boot mocht zich hierna graaf van “Velthem” noemen.

Zoon van ridder Boot

Op het schilderij hiernaast een portret van de zoon van ridder boot, Heer van Korbeek en Ridder van het Heilige Roomse Rijk. Dit schilderij is gemaakt door een voorlasnog onbekende kunstenaar en dateert uit 1657.

Het wapenschild (sterren, hert, kroon) van Ridder Boot staat eveneens vermeld op het portret.

Bij het wapenschild staat vermeld:
“ATATIS · SR · 21
· Ac · 1657 ·”
Wat betekent: de afgebeelde persoon is 21 jaar oud anno 1657

Rond het jaar 2000 is er een expertise toegepast op dit portret en daaruit is gebleken dat het wapenschild dateert uit dezelfde periode als het schilderij, dus niet later is aangebracht.

Met dank aan de heer Van Buggenhout, die ons deze informatie en afbeeldingen beschikbaar heeft gesteld.

Bronnen:
– Leeuwarder Historisch archief
– Tresoar
– Dordts archief